Decyzja podjęta przez parlament Japonii odnośnie uznania rosyjskich Południowych Wysp Kurylskich za „rdzenne tereny japońskie” nie sprzyja bynajmniej rozwojowi dialogu dwustronnego.
Oświadczył to prezydent Rosji Dmitrij Miedwiediew podczas spotkania z japońskim premierem Taro Aso w trakcie obrad szczytu Grupy Ośmiu w Akwili we Włoszech. Według Dmitrija Miedwiediewa, podobne de marche utrudniają tworzenie atmosfery wzajemnego zaufania i życzliwości.
Równocześnie przywódca państwa rosyjskiego wyraził gotowość do kontynuowania dialogu z Japonią. W minionym tygodniu parlament Japonii, wysuwającej pretensje do wysp Iturup, Szykotan, Kunaszyr i Habomai, ogłosił je swym terytorium. Moskwa potępiła ten krok przypominając, że wyspy weszły do składu Związku Radzieckiego na podstawie wyników drugiej wojny światowej i rosyjska suwerenność na tych terenach zanotowana została w dokumentach międzynarodowych.
Głos Rosji
Spór między obydwoma krajami opiera się na kontroli trzech wysp Kurili Południowych , które zostały przejęte przez ZSRR w 1945 roku. Japonia twierdzi, że te wyspy są częścią Japonii, ponieważ zawsze były widoczne gołym okiem z japońskich z wyspy Hokkaido i wyświetlane od stuleci na mapie Japonii jako część Japonii.
Dlatego z tak wielkim zaskoczeniem spotkała się czwartkowa uchwała japońskiej Izby Reprezentantów. Przyjęty jednogłośnie dokument stwierdzał, że Tokio "podejmie wszelkie kroki na rzecz szybkiego zwrotu wysp będących integralną częścią Japonii". Parlamentarzyści zażądali też przywrócenia bezwizowego reżimu na Kurylach, który został zawieszony 1 czerwca, oficjalnie w ramach walki z epidemią grypy A/H1N1.
Na początku tego roku wydawało się, że oba państwa osiągną porozumienie. W trakcie kryzysu Rosjanie jeszcze bardziej potrzebują bowiem japońskich inwestycji na Syberii. Tokio z kolei mogłoby liczyć na dostawy surowców energetycznych. Dlatego w lutym 2009 r. na Sachalin przyjechał premier Taro Aso, by spotkać się z prezydentem Dmitrijem Miedwiediewem i otworzyć fabrykę gazu LNG. Obie strony nieoficjalnie sugerowały, że rozwiązanie sporu jest już bliskie - i to na warunkach japońskich.
Dziennik
FAKTY I DATY SPORU
W sierpniu 1945 r. ZSRR, na podstawie umowy zawartej w Poczdamie, zaatakował siły japońskie w Mandżurii, na Sachalinie i Kurylach, zajmując do 5 września (a więc 3 dni po podpisaniu przez Japonię aktu bezwarunkowej kapitulacji) cały archipelag. Na konferencji w San Francisco w 1951 r. Japonia zrzekła się swych praw do Wysp Kurylskich. Dokument ten, zdaniem strony japońskiej, nie dotyczył jednak wysp Iturup, Kunaszyr, Szikotan, ani Chabomai. Spór wynika z różnej interpretacji pojęcia „Kuryle”. Japonia uważa, że powyższe cztery wyspy nie należą do archipelagu.
W 2004 minister spraw zagranicznych Rosji Siergiej Ławrow zadeklarował chęć przekazania dwóch spornych wysp, na co jednak Japonia nie przystała domagając się przekazania wszystkich czterech. Jest to największy problem w stosunkach rosyjsko-japońskich, który sprawił, że Rosja i Japonia do dziś nie podpisały traktatu pokojowego.
